promotor
prof. dr hab. Kamil Kuskowski
recenzent
dr Krzysztof Olszewski
tytuł pracy licencjackiej
"Silence a Fable" by Edgar Allan Poe
Od urodzin Edgara Allana Poe minęło ponad 200 lat, a jego dzieła nadal nie przestają intrygować niesamowitym nastrojem. Najbardziej znane opowiadania tego klasyka horroru doczekały się wielu ekranizacji, np.: Serce Oskarżycielem obejrzeć można w kilkunastu odsłonach. O samym Poem powstały też produkcje komercyjne, a w świecie amatorskiego wideo można znaleźć wiele krótkometrażowych ilustracji jego dzieł, bądź bliższych lub dalszych nawiązań.
Twórczość Edgara Allana Poe jest eksploatowana od niemal początków kinematografii– film Sherlock Holmes in the Great Murder Mystery powstał już w 1908 roku na podstawie opowiadania Zabójstwo przy Rue Morgue – do dnia dzisiejszego – w 2012 roku powstał komercyjny obraz: Kruk - zagadka zbrodni na podstawie różnych opowiadań Poegoi z wykorzystaniem samej postaci pisarza. To jednak nie koniec jego oddziaływania,gdyż są już planowane kolejne ekranizacje (np. Ligeja na rok 2014).
Podczas, gdy opowiadania Poego cieszą się niezwykłym zainteresowaniem u filmowców, jego poematy są dużo mniej doceniane. Powstało zaledwie kilka ich ekranizacji, a filmowcy nawiązują właściwie tylko do wiersza Kruk, który rozsławiony został dzięki amerykańskiej produkcji z 1963 roku oraz dzięki Timowi Burtonowi, który w 1982 roku stworzył krótkometrażową animację Vincent o chłopcu, którego marzeniem było być jak Vincent Price – aktor odgrywający główną rolę we wcześniej wspomnianej ekranizacji.
Jednak poematy Poego zawierają w sobie ogromny potencjał filmowy o surrealistycznymi enigmatycznym charakterze oraz urzekają pięknem i romantyzmem tekstu. Z tego względu postanowiłam podjąć się próby zilustrowania mało znanego poematu pisanego prozą,pt.: Silence – a Fable.
W ponad pięciominutowej animacji poklatkowej płaskich ilustracji pragnęłam oddać przede wszystkim surrealistyczny nastrój dzieła. Zatem zastosowałam monochromatyczne barwyi starałam się nadać całości nastrój odpowiadający Poemu jako mistrzowi grozy, jednocześnie zabiegając o oddanie tematu i treści, które autor chciał przekazać w tym poemacie, za pomocą melancholijnego i spokojnego tempa animacji. Przewijający się przez cały film motyw oka przypomina nam o bohaterze opowieści – Demonie, a także symbolizując chaos, ukazuje podległość człowieka wobec niego. Schematyzm i prostota tej animacji nawiązują do pozornie prostej fabuły poematu, a cienie postaci ludzkich pokazują ich małość, przemijanie i niewielkie znaczenie wobec wszechświata. Połączenie postaci ludzkich z lasem oraz oka z księżycem i skałą odnosi się zaś do nierozłącznego powiązania człowieka z naturą.
W poemacie pojawia się narrator opowiadający bajkę, którą kiedyś usłyszał od Demona. Mimo niewielkich rozmiarów tego dzieła i mało rozbudowanej fabuły, tekst poematu niesie głębokie przesłanie. Zwraca uwagę na bezradność człowieka wobec natury i samego siebie. Dynamiczny pejzaż w krwawym deszczu, z czerwonymi rzekami, wypełniony grzmotami bijącymi z pochmurnego nieba symbolizuje chaos, wśród którego człowiekowi przyszło istnieć i bez którego istnieć nie może. Człowiek nie ma żadnego wpływu na sposób istnienia świata i może tylko biernie obserwować to, co dzieje się wokół niego. Poe świetnie pokazuje strach i samotność człowieka na szczycie skały, gdy wszystko wokół cichnie, a on pozostaje sam ze swoimi myślami, ze swoją bezsilnością i z otaczającą go pustką.
Sama figura Demona także symbolizuje chaos, a Ryś, który na końcu poematu siada u stop Demona i patrzy mu w oczy, oznacza naturę. Natura bowiem sama w sobie jest chaotycznai chaosowi podlega, zaś człowiek jest względem niej równie bezsilny, co względem samego chaosu. Poe wskazuje na to w ostatnich scenach poematu, ponieważ narrator nie potrafi śmiać się razem z Demonem, gdy ten kończy opowieść.
Człowiek boi się ciszy. Pozostanie samotnym z własnymi myślami przeraża. Chaos jest potrzebny do rozproszenia myśli i odwrócenia uwagi, dlatego jesteśmy zależni od niego. Chaos i natura są nam potrzebne, mimo że możemy im się tylko biernie przyglądać, jak człowiek w todze siedzący na skale - człowiek piękny w swojej samotności wobec światai żywiołów, piękny w swoim trwaniu mimo świadomości przemijania...
