promotor

dr hab. Łukasz Skapski, prof. nadzw. AS
recenzent

 

 

tytuł pracy licencjackiej

 

 

Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci sztuka podlegała niezliczonym transformacjomi przemianom w wyniku zmiany uwarunkowań społecznych, politycznych i obyczajowych. Jednym słowem: sztuka ewoluowała wraz z nami. Eksperymenty z zewnętrzną materią,które po dziś dzień figurują w spisach dzieł wybitnych, były pierwszymi, stawianymi nieco po omacku krokami. Te właśnie kroki zatrzęsły twórcami następnych pokoleń, tworząc ciąg przyczynowo-skutkowy współczesnej sztuki.

Ekskrementy to szczególny rodzaj materii zewnętrznej, który pojawia się w sztuce XX wieku w znaczeniu transgresywnym. W ramach światopoglądu antycznego ekskrementy przynależały do sfery sacrum, czego obrazowy przykład stanowi fakt, że Cloaca Maximaw Rzymie była miejscem kultu bogini Venus Cloacina – patronki wychodków, ściekówi toalet. Także w średniowieczu fekalia ocierały się o sacrum, zaś w XVII wieku został wydany wolumin traktujący O niezwykłych pożytkach płynących dla zdrowia z farmacji brudu Christiana Franza Paulliniego.
Tabu dotyczące ekskrementów jest jednym z pierwszych konstytuujących społeczność ludzką jako wyróżnioną ze świata ludzkiego. Claude Levi-Strauss wskazywał na tabu dotyczące kazirodztwa a także ekskrementów i śmierci, to jest tego, co w sposób najbardziej wyraźny łączy nas ze światem zwierząt. Naturalny proces defekacji i jego efekty zostały zepchnięte w obszar tabu i powszechnego obrzydzenia, ażeby móc być ukryte, niewidoczne. To, co naturalne, co jest poniekąd częścią nas oraz efektem prawidłowego funkcjonowania organizmu, jest zatem obyczajowo zakazane.
Być może właśnie to obyczajowe tabu, a także frustracja po modernizmie i efektach ready-made przyczyniło się do powstania Gówna Artysty Piero Manzoniego, który zapuszkował swój własny kał do 90 puszek, a następnie sprzedał za jego wagową wartość w złocie.Ten artysta, nie brzydzący się eksperymentować z brązowym medium, zainspirował mnie swoją pracą.
Warto jednak wspomnieć również o kilku innych twórcach odważnie podejmujących temat ekskrementów, takich jak Paul McCarthy i jego Complex Shit, Andreas Serano i jego piękne makro portrety stolca, czy Gabriel Morais, który fotografował jedzenie, które jadł na tych samych talerzach, na których później układał powstały z niego stolec. Moja praca również blisko koresponduje z maszyną Wima Delvoye’a.

Opis projektu:
Do wybranych polskich artystów zajmujących się sztuką współczesną napisałam list zapraszający do wzięcia udziału w moim projekcie. List wysłany drogą elektroniczną zawierał szczegółowy i merytoryczny opis koncepcji. Część z adresatów wyraziła zainteresowanie, pewne wąskie grono odesłało mniej lub bardziej treściwe odmowy.Część jednak całkowicie zignorowała moje zaproszenie tak, że pomimo otrzymania informacji o odebraniu wiadomości – odpowiedzi nie doczekałam się.
Do kilkunastu hermetycznie zamykanych puszek o wymiarach ok.11 x 9 cm zapakowałam otrzymane od artystów próbki kału lub listy odmowne wraz z danymi osobowymi. Do puszek dołączona jest lista osób, które de facto wzięły udział w projekcie poprzez dostarczenie kału lub listu odmownego.
Gwiazdkami na liście poniżej oznaczyłam te osoby, które wzięły czynny udział w tworzeniu projektu.

Do udziału w projekcie zaprosiłam niżej wymienione osobistości:
Mirosław Bałka
Arti Grabowski
Grzegorz Klaman
Robert Knuth*
P.C. Kowalski*
Katarzyna Kozyra
Kamil Kuskowski*
Zbigniew Libera
Dorota Nieznalska*
Bartłomiej Otocki*
Robert Roskowiński*
Wilhelm Sasnal
Łukasz Skąpski*
Katarzyna Szeszycka*
Maciej Szupica*
Artur Tajber*
Marek Wasilewski*
Adam Witkowski*
Agata Zbylut
Alicja Żebrowska
Artur Żmijewski

Podsumowanie:
Stolec to przewrotna metafora nieskończoności, kręgu przemian, w którym to co wchłaniamy, zostaje wydalone, służąc znowu wzrostowi tego, co wchłaniamy.
Metafora ta idealnie odzwierciedla stagnację i powtarzalność, która stała się praktykąsztuki po modernizmie. Ta powtarzalność być może znieczula nas na odbiór sztukii umiejętność rozumienia tych przekazów w sztuce, które rzeczywiście są efektem przemyślanych działań.